Godine kliničkog rada i naučnih istraživanja dokazale su da su krunice endodontski lečenih zuba (zuba kojima je izvađen živac) slabije od vitalnih zuba, krtije i podložnije frakturi. Očuvanje endodontski lečenih zuba ima značajnu ulogu u očuvanju alveolarne kosti i međuzubnih odnosa dentalnih lukova. Zubi i njihov parodoncijum (potporni aparat zuba) imaju značajnu ulogu u očuvanju i receptorske funkcije samog potpornog aparata zuba.
Smatra se da je dehidratacija zuba nastala gubitkom zubne pulpe (živca) najodgovornija za gubitak elastičnosti zuba. Danas se zna da je glavni razlog zbog kojeg su endodontski lečeni zubi podložniji frakturi gubitak velike količine zubne supstance i krova zubne duplje (kavuma dentis) usled karijesa, traume i preparacije pristupnog kaviteta. Zbog toga, glavna indikacija za postavku intrakanalnog kočića nije samo potreba za ojačanjem zuba, već potreba za retencijom kruničnog dela restauracije zuba.
Postoji više vrsta kanalnih kočića, koji mogu biti fabrički (metalni i nemetalni) i individualno izrađeni (livene nadogradnje). Iako se livene nadogradnje i metalni kočići primenjuju dugi niz godina utvrđeni su i nedostaci ovih sistema, koji se odnose na uklanjanje veće količine dentina prilikom preparacije, manju retenciju, frakture korena, koroziju i distribuciju stresa. Ovi nedostaci su uticali na proizvođače da potraže nove alternative koje su vodile pojavi kompozitnih kočića ojačanih karbonskim, kvarcnim i staklenim vlaknima. Najveća prednost kompozitnih kočića je njihov modul elastičnosti sličan modulu elastičnosti dentina, koji utiče na ravnomerniju distribuciju stresa na koren zuba.
Prednosti fiberglas kočića:
- Imaju fizičke osobine slične dentinu – Zub se u toku žvakanja blago savija. Za razliku od livenih nadogradnji, fiberglas kočići se savijaju zajedno sa zubom, dok kod livenih nadogradnji ova savijanja mogu dovesti do loma zuba (usled krutosti metala).
- Postižu maksimalnu retenciju sa malo uklanjanja dentina iz kanala korena,
- Ne remete distribuciju opterećenja kroz zubne strukture,
- Zadovoljavaju estetske zahteve,
- Relativno se lako plasiraju u kanal korena i lako se cementiraju,
- Omogućuju dobru retenciju kruničnog dela nadogradnje,
- Poseduju mogućnost lake revizije,
- Laki su za upotrebu,
- Bezbedni i pouzdani i
- Ekonomski su prihvatljivi.
Najčešća komplikacija koja se dešava je rascementiravanje kočića, što je povoljnije u odnosu na metalne kod kojih dolazi do fraktura kočića odnosno korena zuba.
Kompozitni kočići ojačani vlaknima pojavili su se 90- tih godina i prvi od njih su sadržali karbonska vlakna. Iako su pokazali zadovoljavajuće kliničko ponašanje danas su u potpunosti zamenjeni kočićima ojačanim kvarcnim i staklenim vlaknima, prvenstveno iz estetskih razloga. Pored vlakana, kočići sadrže i smolu-matriks. Polimeri matriksa su njačešće epoksi polimeri sa visokim stepenom promene monomera i isprepletanom strukturom.
Prilikom konačne restauracije endodontski lečenih zuba potrebno je postaviti pravu indikaciju za upotrebu kočića. Velika prednost ove vrste kanalnih kočića je i ta da se može u istoj seansi završiti rekonstrukcija oštećene krunice ili ,ukoliko je destrukcija krunice značajna u istoj poseti preparisati zub za protetsku krunu, bilo metalo keramičku ili bezmetalnu.
- Savremeni trendovi u rekostrukciji endodontski lečenih zuba
dr Rade Živković; STOMATOLOŠKI FAKULTET, KLINIKA ZA STOMATOLOŠKU PROTETIKU, UNIVERZITET U BEOGRADU - Rekonstrukcija endodontski lečenih zuba pomoću sistema kompozitnih ko čića Exatec blanco (E. HAHNENKRATT GmbH, Germany); Prof. dr Branislav V. Karadžić; Klinika za bolesti zuba, Stomatološki fakultet Univerziteta u Beogradu